خلاصه†اجرایی
افغانستان یکی از خطر پذیر ترین کشورهای جهان از نقطه نظر تغیرات اقلیمی است. در سطح کشور، حوضه دریایی پنج آمو در شال شرق افغانستان از حساسیت بالای در مقابل تغییرات اقلیمی برخوردار بوده چون مناطق این حوضه با داشن مناطق دور افتاده، توپوگرافی ناهموار، یخچال های مرتفع و جوامع محلی ای که اکرا وابسته به منابع طبیعی است. ترسیم و پیش بینی تغیرات اقلیمی بیانگر خطرات رو به افزایش حوادث طبیعی مانند خشکسالی، سیلاب، لغزش زمین و برف کوچ ها است . از طرف دیگر افزایش میزان گرمای و تغیر در میزان و زمان بارندگی ، ظرفیت تولیدی ایکوسیستم را برای پشتبانی مالداری، زراعت، و تنوع حیات متاثر می سازد. تغیرات اقلیمی گونه های محیط زیستی را مجبور به یافن محل و زیستگاه مناسب و شرایط اقلیمی مناسب میکند و این عمل به صورت مستقیم روی حاصل دهی ایکوسیستم اثر میگذارد. حوضه دریای پنج آمو یک منبع مهم و حیاتی آب برای میلیون ها انسان در افغانستان و کشورهای همسایه است و چندین دریای مهم به شمول آمو دریا از حوضه دریایی پنج آمو سرچشمه میگیرند و تحت تاثیر پروسه های پیچیده ی هایدرولوجیکی قرار دارد. این پروسه های هایدرولوجیکی به صورت مستقیم از تغیرات اقلیمی متاثر شده و در صورت افزایش و کاهش بارندگی ، افزایش ذوب شدن برف ها و یخچال ها موجب جریانات و تخلیه بیشر در منطقه می گردد. این پروسه اثرات کوتاه مدت و درازمدت روی موجودیت آب )مثا برای آبیاری( و حیات وحش دارد. جوامع محلی این منطقه وابسته به منابع طبیعی مانند چراه گاه های حاصلخیز برای چرای مواشی و استفاده از بته ها برای مواد سوخت هستند. به صورت عموم این مردم دارای دارای سطح سواد پایین، سرمایه و درامد کم، و فرصت ها و بدیل های معیشتی محدود در زندگی شان است. در نتیجه ظرفیت توافق پذیری و توان جوامع محلی برای کنار آمدن با اثرات اقلیمی کاهش پیدا میکند. ما در این گزارش مقدمه، پالیسی و پیشنهادات مدیریتی ارزیابی جامع آسیب پذیری تغیرات اقلیمی را برای تعین نمونه ها، قدرت مواجهه با تغیرات اقلیمی، حساسیت و ظرفیت توافق پذیری که نهایتا در آسیب پذیری تغیرات اقلیمی سهم دارد را ارائه میداریم. ارزیابی در گزارش جامع شش بخش عمده را شامل می شود: اقلیم، حوادث طبیعی، هایدرولوجی، گونه های حیات وحش و جوامع محلی. در هر بخش چندین شاخص مرتبط با آسیب پذیری سکتور مشخص، با استفاده از دتاهای موجود تجزیه و تحلیل می شود. نتایج که در گزازش جامع به نشر می رسد به شکل یک نقشه که تمام حوضه دریای پنج آمو را پوشش می دهد، نشان داده شده و با ایکو ریجن و ولایت )از نقطه نظر کنسپت تجزیه و تحلیل هایدرولوجیکی، حوضه فرعی( خلاصه می شود. گزارش جامع را میتوان از به دست آورد.